Er is een grote groep mensen die in hun leven incidenteel of vaker te maken krijgen met traumatische gebeurtenissen. De impact die dat heeft op mensen is enorm en zal vaak levenslang aanwezig blijven. Door mezelf verder te ontwikkelen heb ik uiteindelijk de moed verzameld om iets te doen met mijn ervaringen.
In de wetenschap dat er altijd ergere verhalen zijn, maar dat ervaringsdeskundigen delen dat we anderen daarvoor willen behoeden, heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben ik begonnen met de Glazen appel.
Mijn ervaringen met onder andere huiselijk geweld en armoede heb ik de afgelopen jaren aangevuld met een brede professionele en theoretische kennis aangevuld met ervaring binnen het sociaal domein.
In mei 2022 heb ik een NKC-EVC-BOC niveau 6 Beroeps Overstijgend Competentieniveau (in de context van Ervaringsdeskundigheid) behaald.
Deze ervaringsdeskundigheid is getransformeerd tot het geven van masterclasses, presentaties, coaching en trainingen. Daarin leg ik de methodiek uit van het parallel proces dat naast de spiraal van geweld waarin ik gevangen zat liep en wat zorgde dat ik dit heb kunnen doorbreken en eruit kon stappen.
Aanvullend daarbij coach ik professionals hoe om te gaan met de impact van cliënt verhalen van geweld, afhankelijkheid en misbruik. Dit is van belang omdat keer op keer blijkt dat het risico op het dragen van die impact bestaat en dit voor stress gerelateerde klachten kan zorgen.
Voor de beschrijvingen van een ervaringsdeskundige professional heb ik gebruik gemaakt van het boek: Van levenservaring naar ervaringsdeskundigheid, didactiek-boek van Marjo Boer, Simona Karbounaris en Marina de Wit uit 2018.
Ervaringskennis.
Voordat je ervaringsdeskundige bent, is er eerst de ervaring.
Ervaringskennis is een combinatie van denken en handelen en is individueel bezit. Er is geen tweede persoon die exact dezelfde kennis bezit. Zelfs niet als die hetzelfde meemaakt dan de ander, het denken maakt dat de ervaringskennis anders is.
Het bewust worden in combinatie met intensief reflecteren op eigen ervaringen en die een plaats in je ‘zijn’ te geven en die vervolgens te verbinden aan de ervaring van anderen vormt het bezit van ervaringskennis.
Het onderscheidt zich van andere soorten kennis omdat het gebaseerd is op leven met gevolgen van aandoeningen of gebeurtenissen waarbij symptomen, verlies en negatieve reacties van buitenaf en de wijze waarop die het hoofd worden geboden.
“Door steeds meer ervaringskennis te delen, vindt er circulatie plaats (Rip, 2005) en tevens kennisontwikkeling. Hoe collectiever en systematischer dit gebeurt, hoe meer er een kennisdomein (body of knowledge) ontstaat. Een interessante uitdaging die hier nog voor ligt, is de ervaringskennis te herkennen en/of te identificeren. Vervolgens is de kunst deze te bewaren en te raadplegen.”(Van Haaster et al., 2013)
Ervaringsdeskundige
Indien je in staat bent om je ervaringskennis over te brengen op effectieve manier aan anderen, dan ben je ook ervaringsdeskundig.
Kernbegrip daarin is dat je het vermogen hebt om ruimte te maken voor anderen op grond van eigen herstel ervaring.
Anders gezegd: als je werkt door de eigen ervaring passend in te zetten ten behoeve van anderen.
Ervaringsdeskundige professional
Het is niet voor niets dat ik ben gaan werken in de hulpverlening, net als velen anderen met hun ervaringen, al dan niet ervaringsdeskundig.
‘Door de ervaringsdeskundigheid als complementaire bron te positioneren kan aannemelijk gemaakt worden dat ervaringskennis onder professionals vooral een surplus is’.
Landelijke definitie
Een landelijk geldende definitie beschreven in het uitgebrachte Beroepscompetentieprofiel Ervaringsdeskundigheid (Van Bakel et al.,2013) en het basiscurriculum Ervaringsdeskundigheid (Van Erp et al.,2015)
‘De ervaringsdeskundige heeft het vermogen ontwikkeld om:
– de eigen ervaringen met een ontwrichtende aandoening en het te boven komen ervan (herstel), in wederkerigheid in te zetten om anderen te ondersteunen bij het vinden van ruimte voor hun persoonlijk herstelproces. De inbreng van de persoonlijke dimensies van herstel onderscheidt een ervaringsdeskundige van reguliere hulpverlenende disciplines.
– de eigen ervaringen van stigmatisering en empowerment in te zetten om herstelondersteunende (maatschappelijke) omgeving en herstelondersteunende zorg te bevorderen. De inbreng van deze persoonlijk aan den lijve ondervonden kennis voor de inrichting van herstelondersteunende zorg is onderscheiden van andere disciplines’.
